5. सर्वनाम

सर्वनाम

व्याख्या :- नामाच्या ऐवजी येणाऱ्या शब्दाला सर्वनाम असे म्हणतात.                          (म. पा. सबनीस)

सर्वानामचे प्रकार :-

प्रमुख ६ प्रकार आहेत

१. पुरुषवाचक सर्वनाम                      २. दर्शक सर्वनाम

३. संबंधी सर्वनाम                ४. प्रश्नार्थक सर्वनाम

५. सामान्य/अनिश्चित सर्वनाम           ६. आत्मवाचक सर्वनाम

१. पुरुषवाचक सर्वनाम :- ३ प्रकार 
   १. प्रथम पुरुषवाचक सर्वनाम:- बोलणाऱ्याचा वर्ग-मी व आम्ही 
      मी परिचारिका आहे. 
      आम्ही संध्याकाळी देवळात जातो. 

   २. व्दितीय पुरुषवाचक सर्वनाम :-ऐकणाऱ्याचा वर्ग-तू व तुम्ही 
      तू गावाला कधी जाणार ?
      तुम्ही सामान घेतले का ?

   ३. तृतीय पुरुषवाचक सर्वनाम :-ज्याच्याविषयी आपण बोलतो त्याचा वर्ग -- तो ती ते हे हा हि 

       तो वेडा आहे.
       ती डॉक्टर आहे. 
       ते झाड़ आहे. 
       हे माझे घर आहे. 
       हा तुझा फोन आहे का ?
       ही पुस्तक कोणाचे आहे ?

  
२. दर्शक सर्वनाम :- जवळची किवा दूरची वस्तु दाखविण्यासाठी -- तो ती ते हे हा हि 

       तो बॉल कोणाचा आहे ?
       ती गंगा नदी आहे. 
       ते पानी ख़राब आहे. 
       हा बॉल माझा आहे. 
       हे पेन तुझे आहे का?
       ही माझी वही आहे. 


       
३. संबंधी सर्वनाम :- वाक्यात पुढे येणाऱ्या दर्शक सर्वनामशी संबंध दाखविणाऱ्या सर्वनामांना संबंधी सर्वनाम म्हणतात. 
जो-तो , जी-ती , जे-ते 
       जो अभ्यास करतो तो पास होतो.
       जी मूल अभ्यास करत नहीं ती नापास होतात. 
       जे पाहिजे ते वेळेवर भेटत नाही. 



४. प्रश्नार्थक सर्वनाम :- प्रश्न विचारणारे सर्वनाम -- कोण, काय इ.
       हा कोण आहे?
       तो काय करात आहे?



५. सामान्य/अनिश्चित सर्वनाम :- कोण, काय ही सर्वनामे वाक्यात प्रश्न विचारणासाठी येत नहीं तेव्हा 
       त्या डब्ब्यात काय आहे ते सांगा . 
       कोण धोका देईल सांगता येत नाही . 



६. आत्मवाचक सर्वनाम :- आपण व स्वतः हे जेव्हा वाक्यात येतात तेव्हा 
        ती आपण होऊंन नापास होईल. 
        मी स्वतः चालत आलो.